به نقل از «فارس»

میزگرد فارس|بررسی پرونده بازار سیاه آب و لزوم ایجاد بازار قانونی آن در ایران

تاریخ انتشار: ۲۸ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۴۹۳۰۹۶

به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، بازار آب در دنیا سابقه‌ای مفصل و طولانی دارد و در کشورهای غربی و شرقی به اشکال مختلف در حال اجراست و در کشورهای شرقی هم این مهم به شکلی متفاوت اجرایی شده است.

نحوه اجرایی شدن طرح بازار آب در کشور استرالیا ماهیت اقلیمی آن و این که بخش قابل توجهی از این کشور مثل استان یزد خشک است، نمونه‌ای قابل توجه بوده و می‌تواند به عنوان الگویی موفق برای استان یزد مد نظر قرار گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

محمدمهدی جوادیان‌زاده، مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد در این باره با خبرنگار فارس گفت‌وگو کرد و با بیان این‌که بازار آب در حقیقت فرآیندی موقتی و مدت‌دار برای فروش آب به دیگر بخش‌های توسعه‌ای استان و کشور است، اظهار کرد: در این فرآیند کسانی که پروانه قانونی بهره‌وری از سفره‌های زیرزمینی را دارند می‌توانند حداکثر تا میزان ۱۰ درصد مازاد سهمیه منابع آبی خود را در یک سال و یک دوره آبی به فروش برسانند.

وی با بیان این‌که گواهینامه فروش آب در بازار آب فقط برای بازه زمانی یک ساله صادر خواهد شد، افزود:‌ در این فرآیند کیفیت آب مورد فروش مد نظر قرار می‌گیرد و انجام مبادله در یک دشت مجاز است.

جوادیان‌زاده در خصوص نحوه مبادله آب در بازار آب گفت:‌ مبادله به صورت شارژ کنتور انجام می‌شود، یعنی به صورت فیزیکی هیچ لوله‌کشی و بارگیری آب در تانکر انجام نمی‌شود.

مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد تصریح کرد:‌ طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده قرار است ۱۰ درصد از ۱۰ درصد آب مورد مبادله به عنوان حق آبه پایین دست در نظر گرفته می‌شود و سهم آبخوان‌هاست.

وی در بخش دیگری از سخنان خود،‌ افزایش تاب‌آوری در بحث اقدامات حفاظتی و پایداری آبخوان‌ها را از جمله مزیت‌های بازار دانست و بیان کرد:‌ وقتی ارزش آب به صورت واقعی مد نظر قرار گرفته شود منجر به افزایش بهره‌وری در حوزه‌های مختلف کشاورزی و صنعتی می‌شود.

جوادیان‌زاده تأکید کرد:‌ نهادینه کردن این تفکر که ما باید بیشترین محصول را با کمترین آب بدست بیاوریم از دیگر مزیت‌های بازار آب در استان یزد و کشور است.

مدیرعامل آب منطقه‌ای یزد گفت:‌ بازار آب منابع سفره‌های زیرزمینی را ارزش‌گذاری کرده و کمک زیادی به بخش کشاورزی و صنعتی کشور خواهد بود.

وی با بیان این‌که جابجایی آب بین چاه‌های کشاورزی از جمله دغدغه‌های جدی حوزه آبی و کشاورزی استان یزد، تصریح کرد:‌ در مناطقی مثل ابرکوه، خاتم و مروست اراضی کشاورزی مرغوب بدون چاه آب وجود دارد و در کنار آن نیز  برخی در همین شهرستان هاست که اراضی مناسبی برای کشاورزی ندارند ولی چاه آب مناسب دارد.

جوادیان‌زاده، بازار آب را راه حل مناسبی برای جابجایی آب بین مزارع کشاورزی عنوان کرد و افزود:‌ این مهم نقش موثری در افزایش بهره وری حوزه کشاورزی نیز ایفا می‌کند.

عباس حاجی‌حسینی، معاون جهاد کشاورزی استان یزد نیز اظهار کرد:‌ در حال حاضر ۱۱۳ هزار هکتار از اراضی استانی یزد زیر کشت است و از این مقدار ۸۲ هزار هکتار باغ، ۲۹ هزار هکتار زراعت و دو هزار هکتار گلخانه است.

وی افزود:‌ بر اساس سند سازگاری آب اگر به طور متوسط در هر هکتار ۱۰ هزار مترمربع آبیاری داشته باشیم به شرایط فعلی بدون تنش و با توجه به راندمان آبی ۴۸ درصدی در استان، به یک میلیارد و ۱۳۰ میلیون مترمعکب نیاز آبی حوزه کشاورزی استان یزد است.

حاجی‌حسینی گفت:‌ بر اساس گزارشات شرکت آب منطقه‌ای بخش کشاورزی استان یزد در حال حاضر حدود ۷۳۰ میلیون مترمکعب از آبهای زیرزمینی استفاده می‌کند و حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون مترمکعب هم از آب قنوات استفاده می‌‎شود.

معاون جهاد کشاورزی استان یزد با اشاره به اهمیت کمبود آب در حوزه کشاورزی، تصریح کرد:‌ تنش آبی بخش کشاورزی در استان یزد حدود ۲۰ درصد است که این آمار در برخی مواقع و مناطق تا ۴۰ درصد تنش آبی می‌رسد.

وی EC متوسط آب کشاورزی در استان یزد را  شش هزار دانست و بیان کرد:‌ با توجه به آمار تنش آبی در حوزه کشاورزی بخش‌های بسیار محدودی در استان یزد وجود دارد که می‌توانند وارد بازار آب شوند.

حاجی‌حسینی با بیان این‌که در دشت‌ها و نواحی که دور از محدوده صنعتی هستند به هیچ عنوان ظرفیتی وجود ندارد که بتوانیم وارد بازار آب بکنیم، گفت: ما در استان یزد بین ۲۳۰ تا ۲۵۰ میلیون مترمکعب بیلان منفی آب داریم.

معاون جهاد کشاورزی در خصوص بازار آب نیز تأکید کرد:‌ پیشنهاد می‌کنیم آب مازاد که در بازار آب احصاء می‌شود در سفره‌های زیرزمینی ذخیره کنیم.

وی استفاده از خیرین برای خرید آبهای مازاد استان و ذخیره‌سازی آن در سفره‌های زیرزمینی را از جمله راهکارهای موثر برای کاهش تنش آبی حوزه کشاورزی دانست و بیان کرد:‌ با توجه به شرایط آبی استان و کشور، ما فقط باید در حوزه آبی به فکر ذخیره‌سازی آب در سفره‌های زیر زمینی باشیم.

حاجی‌حسینی با بیان این‌که سرعت مصرف آب در شرایط بی آبی باید کاهش پیدا کند، تأکید کرد:‌ این مهم فقط با ذخیره‌سازی بیشتر و بهتر منابع و مدیریت کارآمد مصرف امکان پذیر خواهد بود.

مدیر آب منطقه‌ای استان یزد، با بیان این‌که در حال حاضر برای تأمین آب مورد نیاز صنایع بازار غیر رسمی و سیاه آب ایجاد شده و هزینه‌های زیادی برای حمل و نقل آن مبادله می‌شود، اظهار کرد:‌ در این فرآیند خریدار بابت هر مترمعکب آب ۱۵۰ هزار تومان پرداخت می‌کند ولی سهم فروشنده به ازای هر مترمکعب ۱۰ هزار تومان است.

وی افزود: تعادل‌سازی بازار آب با مدیریت مردم از دیگر مزیت‌های بازار آب است که باید با مشارکت مردم اجرایی و متعادل شود.

مجتبی دستمالچیان، رئیس اتاق بازرگانی استان یزد نیز در این میزگرد اظهار کرد: تأمین آب صنعت موضوعی جدی است که باید با مدیریت کارآمد برای آن برنامه‌ریزی جدی انجام شود.

وی با بیان این‌که متأسفانه در برخی مواقع شاهد آنیم که پرتی آب درحوزه کشاورزی زیاد است، افزود:‌ به نظر می‌رسد بازار آب می تواند عاملی موثر و کارآمد برای بهره‌وری بیشتر و بهتر حوزه کشاورزی، مدیریت منابع آبی و صنعت خواهد بود.

رئیس اتاق بازرگانی استان یزد گفت: حوزه کشاورزی هم جزئی از اتاق بازرگانی است و ما نمی‌گوییم که باید این حوزه تعطیل شود، ما به دنبال آنیم که با بازار آب حوزه کشاورزی و صنعتی استان را به حق واقعی خود با پرداخت هزینه مناسبت و موثر برسانیم.

دستمالچیان تصریح کرد: بسیاری از باغات در استان یزد خشک و یا تبدیل وضعیت شدند و اصلا زراعتی در آنها انجام نمی‌شود ولی همچنان چاه قانونی برداشت آب دارند و ما انتظار داریم این قبل موارد وارد بازار آب شوند.

وی با بیان این‌که به نظر ما نظارت و مدیریت درست بر میزان استخراج و مصرف آب در استان یزد آن طور که باید وجود ندارد، تأکید کرد: بازار آب می‌تواند هم طرح نظارتی و هم طرح تقسیم و توزیع عادلانه آب به حوزه‌های مورد نیاز و مختلف باشد.

 معاونت جهاد کشاورزی استان یزد، در ادامه این میزگرد تدوین برنامه‌ای جامع برای توسعه‌ای پایدار و رسیدن به وضعیتی مطلوب در حوزه آبی را لازم و ضروری دانست و اظهار کرد:‌ بازار آب برای به بحث تعادل بخشی مصرف آب کمک کند.

وی با بیان این‌که ما در استان یزد بالغ بر دو هزار چاه کشاورزی داریم، افزود: در حال حاضر فقط ۵۰ چاه کشاورزی در استان یزد داریم که شاید بتوان وارد بازار آب شوند و ما بقی چاه‌های کشاورزی استان نمی‌توانند وارد این بازار شوند.

حاجی حسینی گفت: من می‌گویم در بازار آب منابع مازاد آبی باید در سفره‌های زیر زمینی ذخیره شوند و خریدار آن نه بخش صنعت باشد و نه کشاورزی باشد.

مدیر آب منطقه‌ای یزد در ادامه بحث میزگرد بازار آب اظهار کرد:‌ برنامه تعادل بخشی حوزه آبی استان بدون تغییر اجرا شده و همچنان در دستور کار قرار دارد، پروانه‌های برداشت آب اصلاح و تعدیل شدند و در پایان برنامه سازگاری با کم آبی باید سفره های زیرزمینی به حالت پایدار برسد.

وی افزود:‌ برداشت آب در بازار آب با در نظر گرفتن جبران کمبود منابع آبی سفره‌های زیرزمینی اجرایی می‌شود و فقط ۱۰ درصد سهمیه مازاد پروانه‌های برداشت آب در بازار آب مبادله می‌‎شود.

جوادیان‌‎زاده با بیان این‌که بازار آب در شهرهایی که صنعت ندارند با رویکرد جدی کشاورزی به کشاورزی انجام می‌شود، تأکید کرد: این طرح نقش مهمی در کاهش تنش آبی حوزه کشاورزی استان یزد خواهد داشت.

مهر داودی، نماینده سازمان صنعت، معدن و تجارت که علی‌رغم دعوت رسمی و پیگیری‌های متعدد برای حضور در این میزگرد با تأخیر خیلی زیاد به این جلسه پیوست، در پاسخ به خبرنگار فارس در خصوص این‌که موضع سازمان صمت برای اجرای طرح بازار آب در استان یزد چیست گفت:‌ من در این باره اطلاعی ندارم، ولی می‌دانم که اگر صنایع یک سری اقدامات کوچک انجام دهند می‌توانند در مصرف آب صرفه جویی زیادی داشته باشند.

وی افزود:‌ فکر نمی‌کنم تاکنون هیچ اقدام جدی از طرف سازمان صمت برای آگاهی صنایع و آموزش کاهش مصرف آب انجام شده باشد و این مهم به یک کارشناس حوزه آب نیاز دارد که من در این باره هم اطلاعی ندارم.

نماینده سازمان صمت در میزگرد «بازار آب» تصریح کرد:‌ من مهندسی صنایع خوندم و هیچ تخصصی راجب آب و بازار آب ندارم.

محمد فاتحی، قائم مقام شرکت آبفا استان یزد هم در این میزگرد با توجه به موقعیت جغرافیایی استان و خشکسالی‌های اخیر، یکی از مهترین دغدغه‌های امروز استان یزد بحث آب است، اظهار کرد: در حال حاضر ما وابستگی ۱۰۰ درصدی و شدیدی به آب انتقالی داریم.

وی با بیان این‌که یکی از موضوعات مهم در این زمینه اقتصاد آب است، افزود: وقتی ارزش بدست‌آوری آب به انداز نباشد هدر رفت آن زیاد می‌شود.

فاتحی آبرسانی سیار ۳۰۰ روستا را از جمله جدی‌ترین دغدغه های حوزه آبرسانی در استان یزد دانست و گفت:‌ هزینه یک مترمربع آب بالغ بر ۱۵۰ هزار تومان است که باید با ساماندهی درست و مناسب این بحث ساماندهی شود.

قائم مقام شرکت آبفای یزد در ادامه بازار آب را نقطه عطفی برای توسعه فرهنگ عمومی در بحث اقتصاد آب عنوان و تصریح کرد:‌ مشارکت دستگاه های اجرایی، نظارتی، خصوصی و رسانه‌های لازمه این مهم است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این‌که سرمایه گذاران حوزه بهره‌برداری از آبهای غیرمتعارف نظیر پسماند نیازمند جاذبه‌های مختلفند،  تأکید کرد:‌ بخش صنعت باید پای کار افزایش بهره‌وری از منابع آبی باشند.

فاتحی خاطرنشان کرد: اگر صنایع برای کاهش مصرف آب در حوزه خانگی پای کار بیایند و زمینه صرفه جویی بیش از پیش از این مهم را ایجاد کنند، شرکت آبفا به همان میزان صرفه جویی انجام شده آب با کیفیت در اختیار صنعت قرار می‌دهد و این فرآیند در بازار آب اجرایی خواهد شد.

قائم مقام آبفای استان یزد استفاده از لوازم کاهند مصرف، توزیع سایبان برای کولرهای آبی و اصلاح و بازسازی شبکه‌های توزیع آب از جمله راهکارهای کاهش مصرف آب در حوزه خانگی است که می‌توان با مشارکت بخص خصوصی و صنایع به خوبی اجرایی شود.

وی در پایان گفت:‌ شرکت آبفا از این پس کمبود آب مورد نیاز مصارف خانگی خود را از بازار آب تأمین خواهد کرد.

به نظر می‌رسد،‌ با توجه به موارد مطرح شده در میزگرد «بازار آب»، تقویت نگاه جدید برای مدیریت و مصرف آب لازمه تأمین آب پایدار در استان یزد و کشور است که این عامل در گرو مردمی سازی است،‌ چرا چون زمانی می توان برای تعادل بخشی بازار در حوزه های مختلف گام موثر برداشت که خریدار و فروشنده بدون واسطه نسبت به مبادله اقدام کنند و در واقع مدیریت و تعادل بخشی توسط خود مردم برای مردم در بازار انجام شود.

پایان پیام/الف

منبع: فارس

کلیدواژه: میزگرد استان یزد بازار آب جوادیان زاده فاتحی حاجی حسینی جهاد کشاورزی آب منطقه ای آبفا صمت خبرگزاری فارس یزد سفره های زیرزمینی کشاورزی استان یزد آب منطقه ای یزد آب در بازار آب وارد بازار آب جوادیان زاده حوزه کشاورزی جهاد کشاورزی استان یزد حال حاضر بازار آب تعادل بخشی حاجی حسینی هزار هکتار مصرف آب برداشت آب منابع آبی حوزه آبی بهره وری شرکت آب تنش آبی حوزه آب آب مورد ۱۰ درصد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۴۹۳۰۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پرونده داغ چای روی میز مسئولان گیلان

به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای گیلان ؛ مشکلات صنعت چای با حضور استاندار گیلان ، هیئت مدیره سندیکای کارخانجات چای و چایکاران در سازمان چای کشورامروز در نشستی در لاهیجان بررسی شد.

استاندار گیلان دراین نشست ازممنوعیت واردات چای سنواتی به بازار مصرف خبر داد و گفت: چای سنواتی فقط برای کمپوست است و اجازه نمی‌دهیم این چای وارد بازار مصرف شود، اگر فردی چای سنواتی را وارد بازار کند از طریق مراجع قضایی با آن فرد برخورد کرده و به هیچ عنوان کوتاه نمی‌آیم.

دکتر اسدالله عباسی با بیان اینکه توجه به صنعت چای و چایکاران منجر به رشد گیلان در حوزه‌های مختلف از جمله کشاورزی می‌شود، اضافه کرد: چای یکی از راهبردی‌ترین محصولات کشاورزی در گیلان است و در چند سال اخیر چایکاران در دریافت مطالبات خود با مشکلاتی مواجه بودند، اما امسال تمامی حق الزحمه دولت به چایکاران پرداخت و مشکلی در این خصوص وجود ندارد.

وی از ممنوعیت واردات چای سنواتی به بازار مصرف خبر داد و گفت: چای سنواتی فقط برای کمپوست است و اجازه نمی‌دهم این چای وارد بازار مصرف شود لذا اگر فردی چای سنواتی را وارد بازار کند از طریق مراجع قضایی با آن فرد برخورد کرده و به هیچ عنوان کوتاه نمی‌آیم.

استاندار گیلان با تاکید بر بازگشایی به موقع کارخانجات چای افزود: کارخانجات چای باید به موقع بازگشایی شوند و اگر صاحب کارخانه‌ای توانایی اداره آن را ندارند آن را اجاره دهند ، زیرا مطالبات چایکار باید به هر نحوی پرداخت شود.

دکتر اسدالله عباسی با تاکید بر لزوم توجه به تحقق شعار سال در حوزه کشاورزی در کشور گفت: برای دولت سیزدهم تولید با همکاری مردم مهم است، زیرا تحقق شعار سال یعنی (جهش تولید با مشارکت مردم) از اهداف دولت در کشور و به ویژه در استان‌هایی با ظرفیت کشاورزی و صنعتی است.

وی توجه به تولید ، تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران را یکی از سیاست‌های دولت سیزدهم دانست وافزود: در این خصوص اقدامات خوبی انجام شده که مصداق بارز آن افزایش ۳۰ درصدی قیمت خرید تضمینی برگ سبز چای است.

استاندار گیلان با بیان اینکه بین زنجیره تولید و مصرف در حوزه کشاورزی باید توازن ایجاد شود، تصریح کرد: در حوزه کشاورزی از باغ ، مزرعه تا بازار باید توازن برقرارشود ، از این رو برای تحقق این امر باید با همفکری، وحدت و همدلی مشکلات را برطرف و توازن را ایجاد کرد.

اسدالله عباسی یکی از مشکلات حوزه کشاورزی را توزیع خارج از چارچوب محصولات در بازار دانست واضافه کرد: باید در حوزه چای، بادام، برنج و زیتون تجاری سازی و در نهایت توزیع مناسب انجام شود و در این صورت فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای موظف به خرید محصولات کشاورزی داخلی و در نهایت فروش آن هستند.

وی با بیان اینکه چای گیلان را باید به اوج شکوفایی در تولید و عرضه برسد، گفت: باید جلسه‌ای با بانک‌ها برگزار و میزان تسهیلات اعطا شده به چایکاران و کارخانجات چای مشخص شود تا کارخانجات برای پرداخت مطالبات خود باید چای را به فروش برسانند.

استاندار گیلان با تاکید بر لزوم توجه به پرداخت کامل مطالبات چایکاران افزود: با کارخانه‌های چایسازی که در پرداخت مطالبات چایکاران قصور کردند برخورد قضایی شده و هیج عذری در این خصوص پذیرفته نیست.

عباسی با بیان اینکه در سال گذشته مطابق با نیاز کشور ۴۲ هزار تن چای وارد کشور شده است، تصریح کرد: ابتدا باید میزان چای انباشت در کارخانجات و میزان تولید چای در کشور مشخص شده و بعد از نیاز کشور، چای را وارد کنیم.

رئیس سازمان چای کشور نیز در این جلسه با بیان اینکه گفت: چایکاران با سختی زیاد در فصول مختلف سال به کاشت و برداشت چای مشغول هستند ولی همواره در پرداخت مطالبات این قشر از جامعه با مشکل مواجه بودیم ولی در سال گذشته در جلسه‌ای که با معاون نخست رئیس جمهور داشتیم بسیاری دغدغه چایکاران برطرف و دولت حق الزحمه خود را پرداخت کرده است.

حبیب جهانساز با اشاره به افزایش ۳۰ درصدی خرید تضمینی برگ سبز چای در سال جاری گفت: طبق مصوبه شورای قیمت‌گذاری ، برگ سبز چای (درجه ۱) به ازای هر کیلو ۱۸ هزار تومان و برگ سبز چای (درجه ۲) به ازای هر کیلو ۱۵ هزار تومان اعلام شده است.

رئیس سازمان چای کشور ، میزان بدهی کارخانه‌های چای به چایکاران را ۳۱ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: کارخانه‌های چای موظفند تمامی بدهی خود را به چایکاران پرداخت کنند ، ولی با این حال قرارداد با کارخانه‌های چای برای خرید تضمینی برگ سبزچای در سال جاری در حال انجام است.

جهانساز با تاکید بر وارد نکردن چای سنواتی به بازار در فصل بهره‌وری اضافه کرد: ورود چای سنواتی به بازار در آغاز فصل بهره‌وری یک معضل است و در سال جاری نیز با همین مشکل مواجه هستیم از این رو از دولت تقاضا داریم مسئله چای سنواتی را تعیین تکلیف کند.

وی با بیان اینکه کارگروهی در حوزه چای در کشور تشکیل شده که براساس مصوبه این کارگروه چای‌های سنواتی تاریخ گذشته کمپوست شوند، گفت: چای‌های سنواتی برای انجام مراحل کمپوست باید به کشور‌های هند، روسیه و چین صادر شود و اگر به کشور‌های دیگر صادر شود بدون شک هدف واردات به کشور است.

رئیس سازمان چای کشور با اشاره به پیش‌بینی خرید ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان خرید تضمینی برگ سبز چای در کشور افزود: از دولت درخواست می‌کنیم در تأمین نقدینگی به سازمان چای کمک کند.